radio-goniometar

radio-goniometar (lat.-grč.), radio-uređaj kojim se uz pomoć antenskog usmjerenog sistema određuje smjer prostiranja radio-valova nekog radio-predajnika (radio-fara). Izviđački r-g. ima široko područje frekvencija i mogućnost analize signala; pozicija radio-predajnika određuje se smjeranjem s pomoću dva ili više međusobno povezana radio-goniometra. Meteorološki r-g. upotrebljava se za praćenje radio-sonde u određivanju elemenata visinskog vjetra; može pratiti i pilot-balon koji je opremljen radio-predajnikom. Navigacijski r-g. upotrebljava duge i srednje radio-valove i služi za određivanje radio-pozicije vlastitog broda; može biti s indikacijom radio-smjera na sluh i vizualno, tj. s pomoću katodne cijevi ili digitalnog pokazivača; radio-smjer se traži ručno ili automatski ako poslužilac podesi r. na frekvenciju radio-predajnika; akustički signal raspoznavanja radio-fara prima nezavisno od indikacije. Elektromagn. polje broda utječe na točnost radio-smjeranja; pogreška (→ radio-devijacija) kompenzira se protupoljem koje stvaraju zavojnice u antenskom krugu radio-goniometra. Automatski r-g. bez ručnog traženja minimuma daje radio-smjer radio-fara. Čim poslužilac podesi frekvenciju na kojoj radi izabrani radio-far, s pokazivača radio-goniometra se očita izmjererena vrijednost radio-azimuta (u analognom ili digitalnom sistemu). U r-g. s katodnom cijevi se radio-smjer očitava neposredno na ekranu katodne cijevi; primljeni radio-signali u okvirima Bellini-Tosijeve antene se pojačavaju, a zatim odvode u otklonski sistem u katodnoj cijevi; antenski okvir paralelan s uzdužnicom broda u spoju je s vodoravnim pločicama koje otklanjaju katodnu zraku u vertikalnom smjeru, a poprečni okvir s pločicama koje otklanjaju katodnu zraku u horizontalnom smjeru; na ekranu katodne cijevi se formira pravac čiji položaj odgovara smjeru prostiranja radio valova prema brodu; oba kanala moraju imati identične faze i amplitudne prijenosne karakteristike za primljeni signal, a to se postiže balansiranjem. U suvremenih r-g. balansiranje kanala je automatsko (po potrebi se slušalicom prima signal za identifikaciju radio-fara). Višekanalni r-g., vrsta radio-goniometra kojim se radio-signal prima na dva ili tri identična prijemnika; u dvokanalnom r. jedan kanal služi za prijem signala preko uzdužnog, a drugi preko poprečnog okvira Bellini-Tosijeva antenskog sistema; radio-smjer se automatski određuje usporedbom amplituda primljenog signala na jednom i drugom kanalu; radi automatskog (lakšeg) određivanja strane radio-fara često se upotrebljava i treći kanal.